Eylül September 2023

Kuyucu Köyü, Adana
Asar Yaylası, Pozantı
ADANA

Çukurova’nın sarı sıcağından yaylaların serinliğine, pekmez, nar ekşisi kaynatmaya, üzüm hasat edip salça ve elma kurutmaya Kisnisvesaire ekibi ile davetliyiz!

Karaisalı’nın Kuyucu Köyü’nde başlayan hasat ve kadim üretim ziyaretimiz, Kızıldağ Yaylası üzerinden Pozantı İlçesi’ne oradan da dağlar arasında saklanmış, bağlarla çevrili Asar Yaylası’na uzanıyor. Narların taneleri kabuklarından ayrılırken sofalarda kuruyan meyveleri, pestilleri, salçayı tadıyoruz. Sepet sepet üzümler, fokur fokur kaynayan pekmez, pekmezden yeni alınmış cevizli bandırmalar yaylanın her bir yanına yayılan imece üretimin mahsulleri. Biz de narlarımızla bu festivale dahil olup Mahsul’ün daimi destekçileriyle birlikte nar ekşisini kaynatıyoruz.

Bu ziyarette belgelediğimiz üretim süreçlerini belgeledik ve daha fazla insana ulaşması dileğiyle çeşitli kanallarda paylaştık. 

We are invited with the Kisnisvesaire team from the yellow heat of Çukurova to the coolness of the plateaus, to boil molasses, pomegranate syrup, to harvest grapes and to dry tomato paste and apples! Our harvest and ancient production visit, which starts in Kuyucu Village of Karaisalı, extends to Pozantı District via Kızıldağ Plateau and then to Asar Plateau, hidden among the mountains and surrounded by vineyards. While the pomegranate seeds are separated from their shells, we taste the dried fruits, pestils and tomato paste on the tables. Basket after basket of grapes, bubbling molasses, walnut bandırmas fresh from the molasses are the products of the labour production spread all over the plateau. We also participate in this festival with our pomegranates and boil pomegranate syrup together with the permanent supporters of Mahsul. We documented the production processes we documented during this visit and shared them on various channels in the hope of reaching more people. (Deepl)

Eylül September 2023

Asar Yaylası, Pozantı
ADANA

Çevresindeki kent merkezlerine pek de yakın olmayan, ulaşımı zor ve bu sebeple de kalabalık bir sayfiye yerine dönüşmemiş bir yayla Asar. Yüzü İç Anadolu’ya dönük, toprak yapısı ve iklimiyle üzüm yetiştirmeye oldukça elverişli. Sonbahar başlarken ziyaretçisi olduğumuz yoğun üretim sürecine ev sahipliği yapıyor.

Bağlardaki üzümler hasat ediliyor, toplanan sepet sepet üzüm çuvallara konup ahşap kütüklerden imal edilmiş küvetlerde çiğneniyor, suyu süzülüyor. Neredeyse her evde bir pekmez ocağı var, külle sıvanan bakır kazan ocağa kuruluyor, süzülen üzüm suyu yavaş yavaş ateşte kaynatılıyor. Kaynadıkça yoğunlaşan ve olgunlaşan pekmez ilerleyen günlerde kayıtlarını paylaşacağımız bandırma, pestil gibi başka üretimler için de kullanılıyor.

Asar’da yetişen üzümler arasında en çok kimilerinin Adana Karası olarak adlandırdığı siyah üzümlerle, Benli Topak ya da Cimcik Geçmez olarak adlandırılan beyaz üzümler yer alıyor. Şeker oranı yüksek bu üzümler en çok pekmez yapımı için kullanılıyor.

Akdeniz kıyılarıyla İç Anadolu platoları arasında yıllarca devam eden göç yolları üzerinde yer alan bu bölge geçmişte özellikle de Karaisalı’nın Çukur, Saydere, Aktaş, Kelköy, Çevlik, Başkıf, Beydemir köylerine yerleşen yörüklerin Çukurova sıcağından kaçıp sığındığı bir yer. Ayrıca toprağa bağlı yerleşik tarımsal üretime başladıkları yerlerden de biri. Misafiri olduğumuz aile yüz ila yüzelli yıl önce dedelerinin göç yolları üzerindeki dağlardaki yabani üzümleri aşılayıp, her sene bakmaya başlayıp bugünkü bağlara dönüştürdüğünü, pekmez yapmaya başladıklarını söylüyor ve ekliyor: ‘’Şimdi ben yalnızca ufak bir parçasına kendim bakabiliyorum, çocuklarımın ilgisi de zamanı da yok.’’ Hal böyleyken eski bağlar bakımsızlıktan yeniden dağa dönüyor.

Asar is a plateau which is not very close to the surrounding urban centres, difficult to reach and therefore has not turned into a crowded resort. Facing Central Anatolia, its soil structure and climate are very favourable for growing grapes.

The grapes in the vineyards are harvested, the collected baskets of grapes are put in sacks and chewed in tubs made of wooden logs, and the juice is filtered. Almost every house has a molasses stove, a copper cauldron plastered with ash is set on the stove, and the strained grape juice is slowly boiled over a fire. The molasses, which thickens and ripens as it boils, is also used for other productions such as bandırma and pestil, the records of which we will share in the coming days.

Among the grapes grown in Asar, black grapes, which some people call Adana Black, and white grapes, called Benli Topak or Cimcik Geçmez, are the most popular. These grapes with high sugar content are mostly used for making molasses.

This region, which is located on the migration routes between the Mediterranean coast and the Central Anatolian plateaus, is a place where the nomads who settled in Çukur, Saydere, Aktaş, Kelköy, Çevlik, Başkıf, Beydemir villages of Karaisalı in the past took refuge from the heat of Çukurova. It is also one of the places where they started settled agricultural production. The family we visited says that one hundred to one hundred and fifty years ago, their grandfathers grafted wild grapes on the mountains along the migration routes, started tending them every year, transformed them into the vineyards they have today, and started making molasses: "Now I can only look after a small part of it myself, my children have neither the interest nor the time. And yet, the old vineyards are returning to the mountains due to neglect. (Deepl)

Eylül September 2023

Asar Yaylası, Pozantı
ADANA

Narlar ikiye ayrılıyor, çevredeki üzüm bağlarının kütüklerinden kesilerek yapılmış tokmaklarla elde vurarak tek tek ayıklanıyor. Yaylada tokmak sesleri yankılanıyor, sesi duyan bir el uzatıyor. İmece usulü ayıklanmaya akşamüstü başlanan 200 kiloya yakın nar sonraki öğleden sonraya kaynamaya hazır hale geliyor.

Çizmeler giyiliyor, çuvallara doldurulan narlar pekmez küvetinde çiğnenerek eziliyor. Süzülen su elekten geçiriliyor ve yavaş yavaş külle sıvanmış çelik kazana dolduruluyor. Odun ateşinin üzerine yerleştirilen kazandaki nar suyu yavaş yavaş kaynıyor, köpükleri sürekli temizleniyor. Akşama yoğunlaşan ekşi ocaktan alınıyor, soğumaya, demlenerek yoğunlaşmaya bırakılıyor.

İmece üretim süreci, hem emeğin hem de anıların, bilgilerin paylaşıldığı, ortak sofraların kurulduğu kolektif bir deneyim. Odun ateşinde pişen ikramlıklar tüm bu sürece eşlik ediyor. Nar ekşisinin kokusu çevreye yayılırken nar bahçesinde ağaçların altında büyüyen acebekler (börülceler) ekşi kaynatma işine yardıma gelen komşulara dağıtılıyor.

The pomegranates are cut in half and sorted one by one by striking them by hand with mallets cut from the stumps of the surrounding vineyards. The sound of the mallets echoes around the plateau, and anyone who hears the sound reaches out a hand. Nearly 200 kilos of pomegranates are ready to be boiled in the afternoon.

Boots are put on, pomegranates filled in sacks are crushed by chewing in the molasses tub. The strained water is passed through a sieve and slowly filled into a steel cauldron plastered with ash. The pomegranate juice in the cauldron placed on the wood fire slowly boils, the foam is constantly cleaned. In the evening, the thickened sour juice is removed from the stove and left to cool, infuse and thicken.

The ‘imece’ production process is a collective experience in which both labour and memories and knowledge are shared and common tables are set. Treats cooked in the wood fire accompany this whole process. As the smell of pomegranate syrup spreads around the area, acebek (cowpeas) growing under the trees in the pomegranate orchard are distributed to the neighbours who come to help boil the syrup. (Deepl)

Eylül September 2023

Kuyucu Köyü, Karaisalı
ADANA

İki mevsim sonra, kışın ziyaret ettiğimiz nar bahçesine bu defa ekşi kaynatmalık nar toplamaya gidiyoruz. Sonbahara sarkan yaz sıcağından kaçıp Üçürge Deresi’nin kenarında sazlıkların gölgesine sığınıyoruz.

Nar bahçesinin zeminini boydan boya acebekler (börülceler) sarmış. Acebeklerin nara da çiftçisine de çok çeşit faydası dokunuyor. Ağaçların köklerini Çukurova’nın sıcağından koruyor, damlama borularından akan suyun buharlaşmasını önlüyor. Yaz boyunca hem sofralık hem satmalık acebek yetişiyor. Hasadı biten acebeklerden kalanlar toprağa azot bağlıyor. Acebekler otlara büyüyecek yer bırakmıyor ama ot ilacına da gerek kalmıyor, nar da toprak da kimyasaldan uzak kalmış oluyor.

Çiftçi bunu biraz da ekonomik krizin bir sonucu olarak yapmış. Gübreye de zehire de para harcamak istemedik, çözümü bir kilo acebeği tarlaya serperek bulduk, iyi ki de yaptık diyor.

Acebeklerin arasında hep bir elden yaylaya götürüp kaynatılacak narı topluyoruz. Arada nar kaynatma işine yardım edecek komşular için de birer torba acebek toplamayı ihmal etmiyoruz.

Çuvalları bağlayıp nar ekşisini pekmez ocağında kaynatmak üzere yola çıkıyoruz. Yolumuz uzun önce Kızıldağ Yaylası’na oradan da Pozantı’nın Asar Yaylası’na gideceğiz.

After two seasons, this time we go to the pomegranate garden we visited in winter to pick pomegranates for sour boiling. We escape from the summer heat of autumn and take shelter in the shade of the reeds on the banks of the Üçürge Stream.

The pomegranate garden is covered with cowpeas. Cowpeas have many benefits for both the pomegranate and the farmer. They protect the roots of the trees from the heat of Çukurova and prevent the evaporation of the water flowing through the drip pipes. During the summer, both table and saleable Cowpeas grows. The leftovers of the harvested Cowpeas add nitrogen to the soil. Cowpeas leaves no room for weeds to grow, but there is no need for herbicides, and both pomegranate and soil are free from chemicals.

Farmers did this for economic reasons. They didn't want to spend money on fertiliser or poison, so they found the solution by sprinkling a kilo of cowpeas on the field, and they are glad they did.

We don't forget to collect a bag of Cowpeas for the neighbours who will help us boil the pomegranate. We tie the sacks and set off to boil the pomegranate syrup in the molasses stove. We will first go to Kızıldağ Plateau and then to Asar Plateau of Pozantı. (Deepl)

30.01.2023, Karaisalı, ADANA

Nar, İncir ve Zeytin yetiştiricisi İsmet Aladağ ile babasından miras kalan bahçecilik deneyimini, çevrede gerçekleştirilen altyapı çalışmalarıyla birlikte değişen iklim koşullarına dair gözlemlerini konuştuk.

We talked to İsmet Aladağ, a pomegranate, fig and olive grower, about his horticultural experience inherited from his father and his observations on the changing climatic conditions with the infrastructure works carried out in the neighbourhood.