MAHSUL VAKALARI

27.04.2024 - 22.09.2024, Bayetav Sanat, İzmir

Araştırma ve program Dilşad Aladağ

üretimleriyle ANATOPIA, Ali Cindoruk, Aslıhan Demirtaş, Aslı Özdoyuran, Dilşad Aladağ, Eylül Şenses, Fatma Belkıs, İz Öztat, Yasemin Ülgen


Dünya ile kurulan ilişkilere dair tarifleri yeniden ele alan Mahsul Vakaları, işbirlikleri ve bir aradalıklara dayalı bir sergi ve kamu programı olarak Bayetav Sanat’ta gerçekleşiyor.

Mahsul Vakaları, Çukurova’da başlayan ve İzmir’de devam eden, Anadolu’nun güney ve batı kıyılarındaki kırsal modernleşme sürecinin çevresel, kültürel ve toplumsal mahsullerini araştıran “Mahsul Projesi”nin bir mahsulü. 2022 yazından bu yana süren, coğrafya gezileri, arşiv ziyaretleri, görüşmeler ve kayıtlarla beslenen araştırma, eş zamanlı olarak genişleyen çevrimiçi bir arşiv denemesi de sunuyor. Adana ayağı  CultureCIVIC: Kültür Sanat Destek Programı kapsamında Avrupa Birliği tarafından, İzmir ayağı BAYETAV Bir Arada Yaşarız Destek Programı ile desteklenen “Mahsul Projesi”, ekolojiyi türler arası ilişkilerle kenetlenen çok katmanlı ve devingen bir ağ olarak ele alıyor. Mahsul Vakaları ile bugünün devinimlerini coğrafyadan hikâyelerle hatırlayarak, yeniden seslendirerek ve türler arası birliktelikler hayal ederek düşünmeyi öneriyor.

Arapça حَصَلَ (hasl) fiil kökünden türeyen ve Anadolu’da konuşma diline eklemlenen mahsul, dünyayla girdiğimiz ilişkilerle hasıl olanları tarifliyor. Bu ilişki vermekten çok almaya; verime, miktara ve ebata odaklandıkça hasıl olanların kuvveti, tesiri ve sürekliliği değişiyor. Toprağa ekilen bir tohumla bin tohumun, bir barajla bin barajın hasılatı dünyada bambaşka izler bırakıyor.

Birbirine dolanık türlerin ve jeolojik katmanların devinimiyle oluşmuş ekolojilerde mahsuller de bir o kadar dolanıktır. Yalnız hasılata odaklanan insan merkezli bir bakış, hasılatın yörüngesinde vuku bulanları gözden kaçırır. Mahsul Vakaları, merkezi çeperinde kalanlarla, hasılatı yörüngesindekilerle birlikte görebilmenin, rafa kaldırılan usül ve araçlarla sürdürebilmenin biçimlerini araştırıyor. Bu vakalar bizleri Anadolu’da hâlâ izleri süren, dünyayla başka türlü ilişkilenme biçimlerini de tarifleyen kadim üretim yöntemlerini pratiğe dökerek hatırlama ve türeterek aktarma olasılıklarını keşfetmeye de davet ediyor. Bu olasılıklar sergide birbirine dokunan, iz bırakan ve muhafaza eden yerel malzeme ve usullerle kendine yer bulurken onlara arşiv belgeleri, yayınlar, ses, çizim, fotoğraf ve video gibi pek çok farklı mecra ve malzeme de eşlik ediyor. Mahsul Vakaları, dünyayı benzer meraklarla mesken tutan üretimleri yankılarken onlarla işbirliği yaparak çoğalıyor. Sergi ve kamu programı, Anadolu’nun Akdeniz kıyılarını insan merkezli olmayan bakışlarla anlama ve anlamlandırma heybesine dönüşüyor.

Mahsul Vakaları, kimi tarihçilerin  kimi tarihçilerin Anadolu’nun çevre tarihindeki bir dönüm noktası olarak gördüğü 1858 Arazi Kanunnâmesini başlangıç noktası olarak belirliyor. Akdeniz coğrafyasında gelişen mahsullerin ve değişen hasılatın izdüşümünü sunan çeşitli vakaları bir araya getiriyor. Ege sahillerinde müşterek yamaçlara konan meyve bahçelerinin, denizaşırı maceralara çıkan meyve ve böceklerin, başka bir üretim mümkün mü sorusuna cevap arayan toplulukların, türler arasında yoldaşlıklar kuran dillerin, dağlar arasında yuva kuran çadırların, bir dünya anıyı beraberinde taşıyan heybelerin, Anadolu’nun rüyalarını, kaygılarını ve hayallerini kaydeden romanların, rüzgâr gülünün merdanesine gücünü bırakan esintinin, denizle karanın buluştuğu yerde uçuşan kumların, kumlara gölgesi düşen yabancı tohumların, iki nehri birbirine bağlayan sazlıkların ve vadide akan suyun hakkını savunan kadınların; toprağın, suyun ve havanın hikâyelerini buluşturuyor.